Αψίδα του Γαλερίου (Καμάρα)

Η Αψίδα του Γαλεριου γνωστή και ως «Καμάρα» είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα και διακεκριμένα ρωμαϊκά μνημεία της Θεσσαλονίκης. Μαζί με τον Λευκό Πύργο αποτελεί ίσως τον δημοφιλέστερο προορισμό τόσο για τους ντόπιους όσο και για τους επισκέπτες της πόλης.

Είναι ένα μνημείο θριαμβικού χαρακτήρα που συγκεντρώνει πολλά και ενδιαφέροντα στοιχεία της Ρωμαϊκής μνημειακής αρχιτεκτονικής ενώ ήταν αφιερωμένο στην νικηφόρα εκστρατεία του αυτοκράτορα Γαλέριου έναντι των Σασσανιδών της Περσίας και την κατάληψη της πρωτεύουσας τους Κτησιφών το 298 μΧ.

Ένα μνημείο που διηγείται ιστορίες

Έχοντας πολλά από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των κτισμάτων μνημειακού χαρακτήρα του 4ου αιώνα μΧ., διαθέτει υπέροχα μαρμάρινα ανάγλυφα περίτεχνα σκαλισμένα που απεικονίζουν πλήθος παραστάσεων και ατόμων έχοντας έντονο αφηγηματικό και διακοσμητικό χαρακτήρα.

Η γλυπτή διακόσμηση εντυπωσιάζει ευχάριστα τον επισκέπτη ακόμα και σήμερα, ενώ οι άφθονες παραστάσεις μπορούν να διακριθούν και να μελετηθούν με αρκετά μεγάλη ευκολία.

Καθώς ο σκοπός του όλου εγχειρήματος ήταν να δοθεί έμφαση στον θρίαμβο της Ρώμης αυτής καθαυτής, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι στο επίκεντρο των σκηνών βρίσκεται ο αυτοκράτορας και τα κατορθώματα του καθώς και η αυτοκρατορική οικογένεια.

Ο αυτοκράτορας Γαλέριος (Γάϊος Γαλέριος Βαλέριος Μαξιμιανός Αύγουστος) παρουσιάζεται να επιτίθεται έφιππος ενώ ένα αετός τον προσεγγίζει και τον πλαισιώνει με ένα νικηφόρο στεφάνι.

Πρόκειται επί της ουσίας για την έκφραση της δύναμης που κατέχει ο Καίσαρας, ένα βασικό και απαραίτητο στοιχείο της Ρωμαϊκής πολιτικής θεωρίας.

Οι Πέρσες στρατιώτες εμφανίζονται σημαντικά μικρότεροι σε μέγεθος (όχι τυχαία βέβαια), καθώς επισκιάζονται από την μορφή του αυτοκράτορα, ενώ ξεχωρίζουν από το εμφανές Ανατολίτικο ντύσιμο τους.

Οι περισσότερες σκηνές έχουν πολεμικό ή θριαμβικό χαρακτήρα ενώ η παρουσία ελεφάντων και κυρίως καμήλων στον Βόρειο πεσσό προσδίδει ένα τοπικό χαρακτήρα στις αφηγήσεις. Παρόν είναι και το στοιχείο της επιείκειας του Καίσαρα (clementia) που παρουσιάζεται να συγχωρεί τους ηττημένους.

Η Αψίδα του Γαλερίου, η γνωστή μας Καμάρα υπήρξε ένα εντυπωσιακό κτίσμα που σίγουρα θα προκαλούσε θαυμασμό στους κατοίκους και τους επισκέπτες της Ρωμαϊκής Θεσσαλονίκης!

Ταξίδι στην Θεσσαλονίκη των Ρωμαϊκών χρόνων

Καθώς η αψίδα ήταν μέρος του ευρύτερου αρχιτεκτονικού συμπλέγματος που περιελάμβανε τα ανάκτορα και το εντυπωσιακό κυλινδρικό κτίσμα της Ροτόντας σε μια ενιαία οντότητα, μπορούμε να αντιληφθούμε το πλούσιο και έντονο ρωμαϊκό παρελθόν της πόλης.

Η τοποθεσία της Καμάρας βρίσκονταν δίπλα στην εξαιρετικά σημαντική ρωμαϊκή Εγνατία Οδό (Via Egnatia). Σχημάτιζε αρχικά μια αψίδα με 3 σκέλη τα οποία και ένωναν τα παραπάνω κτίρια με τον κυρίως δρόμο.

Σήμερα κατά ένα παρόμοιο τρόπο την συντροφεύει η σύγχρονη Εγνατία Οδός, ενώ βρίσκεται ανάμεσα στα Ανάκτορα του Γαλερίου στα Νότια και τον Ναό της Ροτόντας στα Βόρεια.

Στην αρχική της μορφή διέθετε 4 κύριους, ογκώδεις πεσσούς και 4 δευτερεύοντες, 2 στην Βόρεια πλευρά και 2 στην Νότια. Από αυτούς σήμερα σώζονται οι 2 κύριοι και ο ένας δευτερεύων.

Ουσιαστικά οι πολίτες της Ρωμαϊκής Θεσσαλονίκης συναντούσαν επί της κύριας οδού (Via Regia) ένα επιπλέον πανομοιότυπο κτίσμα με την σύγχρονη, σωζόμενη “Καμάρα” σε μια ενιαία αρχιτεκτονική οντότητα.

Η Καμάρα βρισκόταν στο επίκεντρο της Αρχαίας πόλης κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους, συνδέοντας ουσιαστικά την Ροτόντα με τα ανάκτορα του Γαλερίου (Πλατεία Ναβαρίνο)

Όλοι αυτοί οι θησαυροί βρίσκονται μπροστά μας, τριγύρω μας και πολλές φορές κάτω από τα πόδια μας σε μια πόλη της οποίας τα μυστικά δεν γνωρίζουν στο σύνολο τους ούτε οι κάτοικοι της! Αποκαλύπτονται σιγά σιγά σε όσους τολμήσουν να κοιτάξουν με άλλη ματιά και να ακούσουν τους ψιθύρους που φτάνουν μέχρι σήμερα στα αυτιά μας…

•   Η Καμάρα αποτελεί το πιο κοινό σημείο συνάντησης για τους περισσότερους Θεσσαλονικείς και την εντυπωσιακά μεγάλη φοιτητική κοινότητα της πόλης. Είναι εξαιρετικά προσβάσιμη ενώ πλήθος άλλων αξιοθέατων και περιοχών που αξίζουν της προσοχής σας βρίσκονται σε ιδανική απόσταση για περπάτημα.
•  Υπάρχουν πολλές καφετέριες τριγύρω από το μνημείο οι οποίες έχουν λογικές έως χαμηλές τιμές ενώ ο κόσμος που συχνάζει σε αυτές είναι κυρίως νεαρόκοσμος και φοιτητές.