Η Θεσσαλονίκη ιδρύθηκε το 315 πΧ. από τον Βασιλιά Κάσσανδρο της Μακεδονίας ύστερα από την συνένωση 26 και πλέον οικισμών και περιοχών. Σύντομα μετατράπηκε σε αξιόλογο κέντρο ενώ εξελίχθηκε σε μια από τις πιο σημαντικές πόλεις του βασιλείου κατά την Ελληνιστική περίοδο διαθέτοντας μάλιστα περιορισμένη αλλά σημαντική πολιτική αυτονομία.
Η ιστορία της πόλης της Θεσσαλονίκης είναι πολυεπίπεδη, ενδιαφέρουσα και περιπετειώδης. Υπήρξε καταφύγιο για κατατρεγμένους και πολυαγαπημένη πατρίδα για πολλές μειονότητες.
Μια σημαντική μητρόπολη ανά τους αιώνες
Ύστερα από τη κατάκτηση του Μακεδονικού βασιλείου από τους Ρωμαίους το 168 πΧ. η Θεσσαλονίκη έγινε Ρωμαϊκή κτήση γνωρίζοντας ταυτόχρονα μεγάλη ανάπτυξη από κάθε άποψη. Αναδείχθηκε σε σημαντικό εμπορικό σταυροδρόμι συνδέοντας ουσιαστικά την Ευρώπη με την Ασία μέσω της Ρωμαϊκής Εγνατίας Οδού.
Μερικά από τα πιο επιβλητικά και όμορφα διακοσμημένα κτίρια της πόλης δημιουργήθηκαν κατά την Ρωμαϊκή Περίοδο της ιστορίας της όταν ήταν μια από τις πρωτεύουσες των επαρχιών κατά την περίοδο διακυβέρνησης της Τετραρχίας, ενώ για περιορισμένο χρονικό διάστημα υπήρξε πρωτεύουσα όλων των Επαρχιών του Ελληνικού χώρου.
Το 42 πΧ ανακυρήσεται “civitas libera”, ελεύθερη πόλη αποκτώντας με αυτό τον τρόπο επιπλέον προνόμια μεταξύ των οποίων και η κοπή νομίσματος, κάτι που απογειώνει το εμπόριο.
Από τον 1ο αιώνα μΧ η πόλη έγινε ένα τα πρώιμα κέντρα του Χριστιανισμού καθώς ο Απόστολος Παύλος ανέπτυξε εδώ πολλές από τις διδασκαλίες του θέτοντας τα θεμέλια για την νέα θρησκεία.
Κατά την διάρκεια της Βυζαντινής περιόδου η πόλη γνώρισε ίσως την μεγαλύτερη άνθιση ενώ αναπτύχθηκε πληθυσμιακά, κάτι που την κατέστησε την δεύτερη πιο σημαντική πόλη ολόκληρης της αυτοκρατορίας ύστερα από την Κωνσταντινούπολη. Σε διάφορα μέρη της κατασκευάστηκαν υπέροχοι ναοί και πολλά άλλα κτίρια, ενώ έγιναν μια σειρά από αμυντικά και οχυρωματικά έργα.
Το 1204 μΧ κατά την διάρκεια της ΄Δ Σταυροφορίας η πόλη έπεσε στα χέρια των σταυροφόρων κάτι που οδήγησε στην δημιουργία του πρόσκαιρου «Βασιλείου της Θεσσαλονίκης». Ωστόσο το 1246 οι Βυζαντινοί κατάφεραν να ανακαταλάβουν ολόκληρη την περιοχή.
Σπάνια απεικόνιση ικανή να μας ταξιδέψει αρκετούς αιώνες πίσω. Διακρίνονται τα τείχη και ορισμένα από τα πιο χαρακτηριστικά κτίσματα της πόλης.
Η Οθωμανική περίοδος
Η Οθωμανική κατάκτηση του 1430 υπό τις εντολές του Μουράτ Β’ υπήρξε ένα καταλυτικό γεγονός από πολλές απόψεις. Η πόλη για μια ακόμη φορά έγινε το πιο σημαντικό οικονομικό κέντρο ολόκληρης της περιοχής, ενώ θεωρήθηκε υψίστης στρατηγικής σημασίας λόγω της γεωγραφίας της παράλληλα με την καθιέρωση τον νέων εμπορικών δρόμων. Έγινε η νέα πατρίδα για πολλές εθνικές κοινότητες και μειονότητες (Σεφαραδίτες) οι οποίες προσέφεραν πολλά στα γράμματα τις τέχνες και την αρχιτεκτονική αλλάζοντάς την για πάντα!
Κατά τον 19ο αιώνα στα πλαίσια της προσπάθειας εκσυγχρονισμού της Οθωμανικής αυτοκρατορίας (Τανζιμάτ) η πόλη αποκτά πολλά και σημαντικά πανέμορφα κτίρια. Η σταδιακή χρήση του ατμού ως κινητήριας δύναμης και η εξάπλωση των σιδηροδρόμων την καθιστούν το πιο σημαντικό βιομηχανικό κέντρο σε ολόκληρη την Βαλκανική.
Πολλά και μεγάλα εργοστάσια κατασκευάζονται ενώ δημιουργείται το λιμάνι. Όλα αυτά οδηγούν σε αυτό που οι ιστορικοί αποκάλεσαν “Καλιφόρνια της Ανατολής”. Ο πληθυσμός τριπλασιάζεται από το 1840 έως το 1912.
Η αυγή της σύγχρονης εποχής
Στις 27 Οκτωβρίου 1912 κατά την διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων ο Ελληνικός στρατός έφερε την απελευθέρωση ενώ λίγα χρόνια αργότερα το 1917 η Θεσσαλονίκη ήρθε αντιμέτωπη με μια από τις χειρότερες καταστροφές της ιστορίας της καθώς μια μεγάλη πυρκαγιά κατέστρεψε τρία τέταρτα του κέντρου της, κάτι που είχε πολλαπλές παρενέργειες στα χρόνια που ακολούθησαν. Κατά τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 η πόλη γνώρισε μια άνευ προηγουμένου οικοδομική έξαρση, η οποία οδήγησε στην σημερινή της μορφή. (Για να δείτε ορισμένες σπάνιες φωτογραφίες των συγκεκριμένων δεκαετιών κάντε κλικ εδώ!)
Σήμερα η Θεσσαλονίκη είναι μια σύγχρονη Ευρωπαϊκή πόλη ενώ διατηρεί την θέση της ως σημαντικό εμπορικό και οικονομικό κέντρο συνδέοντας όλες τις Βαλκανικές χώρες. Το 1997 αναδείχθηκε πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης ενώ είναι ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα πανεπιστημιακής εκπαίδευσης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Τα περισσότερα από τα πιο σημαντικά μνημεία της περιλαμβάνονται στην παγκόσμια λίστα πολιτισμικής κληρονομιάς της Unesco, ενώ το 2004 κατά την διάρκεια των Ολυμπιακών αγώνων υπήρξε μια από τις Ελληνικές Ολυμπιακές Πόλεις φιλοξενώντας μεγάλο αριθμό αθλητικών διοργανώσεων. Το 2011 επικράτησε ανάμεσα σε πολλές υποψήφιες πόλεις ως Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας για το έτος 2014.
Μπορείτε να βρείτε χιλιάδες σπάνιες και ιστορικές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης στην εξαιρετική ομάδα “Παλιές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης”.
Leave a Reply